|
Ծրագրի հակիրճ նկարագրությունը
|
2023-2024 ուստարվանից Վ.Բրյուսովի անվան պետական համալսարանը Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համասարանի հետ համատեղ իրականացնելու է «Հաշվողական լեզվաբանություն» միջգիտակարգային բակալավրական ծրագիրը:
Հաշվողական լեզվաբանությունը (Computational Linguistics) լեզվաբանության, համակարգչային գիտությունների, ծրագրավորման և մաթեմատիկայի միավորմամբ միջգիտակարգ է, որն ուսումնասիրում է տեղեկատվական համակարգերի կիրառությունը բնական լեզվի մշակման և մեկնաբանման գործընթացում:
Հետազոտությունների հիմնական ոլորտներն են՝
· բնական լեզվի մեքենական մշակում,
· մեքենական թարգմանություն,
· լեզվական կորպուսների ստեղծում և այլն:
|
|
Ուսումնառության վերջնարդյունքները (գիտելիք, կարողություններ, հմտություններ)
|
․ Նկարագրել և բացատրել լեզվի համակարգի ու կառուցվածքի առանձնահատկությունները, հիմնական լեզվաբանական հասկացությունները և տեսությունները, ինչպես նաև լեզվաբանության միջգիտակարգային հարաբերությունները (Հաշվողական լեզվաբանություն, Քանակական լեզվաբանություն, Կորպուսային լեզվաբանություն, Ֆորմալ լեզվաբանություն, Նեյրոլեզվաբանություն):
·Ճանաչել և տարբերակել ուսումնասիրվող օտար լեզվի բառապաշարային, հնչյունական, քերականական, ոճական և գործաբանական առանձնահատկությունները:
· Ներկայացնել բարձրագույն մաթեմատիկայի հիմնական ուղղությունները և հիմունքները և կիրառել մաթեմատիկական մեթոդները և հնարավորությունները հաշվողական լեզվաբանության ոլորտում:
· Նկարագրել համակարգչային սարքակազմի և ծրագրակազմերի նախագծման և կազմակերպման հիմունքները և տիրապետել համակարգչային ծրագրավորման լեզուների, որոնք լայնորեն կիրառվում են հաշվողական լեզվաբանության ոլորտում:
·Իրականացնել լեզվական նյութի վերլուծություն՝ հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական, իմաստաբանական և գործաբանական մակարդակներում՝ կիրառելով լեզվաբանական (համեմատական և զուգադրական, լեզվաոճական, բառակազմական, իմաստի բաղադրիչային վերլուծություն և այլն), ինչպես նաև գիտական վերլուծության մի շարք այլ մեթոդներ (քանակական, վիճակագրական, ինդուկտիվ և դեդուկտիվ վերլուծություն և այլն):
· Տիրապետել որոնողական համակարգերի, թվային գրադարանների, խոսքի ճանաչման արդի համակարգերի/ծրագրերի գործառական մեխանիզմին, բնական լեզվի մշակման և լեզվաբանական խնդիրների շուրջ տեսական և գործնական նյութի հավաքագրման համար տվյալների և տեքստերի որոնման գործիքակազմին:
· Ստեղծել էլեկտրոնային բառարաններ և տեքստային տվյալների հենքով կորպուսներ՝ կիրառելով բնական լեզվի մշակման գործիքներ՝ տեքստի հատույթավորում/բառանիշավորում, նախադասությունների սահմանազատում, պիտակավորում՝ բառային, ձևաբանական, շարահյուսական և կառուցել ծրագրային հարթակ` կատարելով տվյալների հենքերի ծրագրային ապահովում՝ քերականական վերլուծիչ, ինդեքսատոր, սպասարկու, օգտագործողի փոխարկիչ և օգտագործող:
· Սահմանել լեզվական խնդիր, որի լուծմանը հնարավոր է հասնել լեզվաբանական ուսումնասիրության և համակարգչային ծրագրավորման համատեղմամբ:
· Նախագծել, իրականացնել և գնահատել լեզվաբանական ուսումնասիրության հիման վրա մշակված ալգորիթմներով աշխատող համակարգ, ծրագիր կամ ծրագրի բաղադրիչ, որը կբավարարի տվյալների և տեքստերի որոնման, ինչպես նաև տեքստերի մշակման կարիքները:
· Հաղորդակցվել անգլերեն (B2-C1 մակարդակ) բանավոր և գրավոր, միջմշակութային միջավայրում, առօրյա և պաշտոնական իրադրություններում` արտահայտելով կարծիքը մասնագիտական և ոչ մասնագիտական բանավեճերի և քննարկումների ընթացքում:
· Տիրապետել մի շարք փոխանցելի հմտությունների, ինչպիսիք են քննական և ստեղծագործական մտածողությունը, հաղորդակցման (ներառյալ միջմշակութային հաղորդակցման) հմտությունները, թիմային աշխատանքի և կազմակերպչական հմտությունները,
· Կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները և հմտությունները հետագա կրթությունը կամ ինքնակրթությունը կազմակերպելու, ինչպես նաև աշխատաշուկայում մրցունակ լինելու համար:
|
|
Աշխատանքի հնարավորությունները
|
● Տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ. ՏՏ-կազմակերպություններ, որոնք գործունեություն են ծավալում հետևյալ ուղղություններով՝ բնական լեզվի մեքենական մշակում, մեքենական թարգմանություն, տվյալների բազաներ, կիբերանվտանգություն և այլն։
● Լեզվաբանություն. կորպուսային լեզվաբանություն (հայերեն կորպուսների ստեղծում, լրամշակում), բառարանագրություն (ժամանակակից բառարանների ստեղծում), տիպաբանություն (հայերենի և օտար լեզուների լեզվական կառույցների համեմատական հետազոտություններ):
|
