2024թ. հոկտեմբերի 30-ին տեղի ունեցած վեբինարը համախմբել էր երկու երկրների սոցիալ-հումանիտար ոլորտի գիտնականների, որպեսզի քննարկեն տեղաբնիկ լեզուների և մշակութային ժառանգության պահպանության նպատակով դրանց թվայնացման արդի խնդիրները:

Բացման խոսքում Հնդկաստանի Հայդարաբադի համալսարանի պրոֆեսոր Ջ. Պրաբաքար Ռաոն սահմանեց հայ և հնդիկ գիտնականների միջև հետազոտության և համագործակցության ընդհանուր հետաքրքրությունների շրջանակը. բազմալեզվության պահպանություն` փոքրամասնությունների լեզուների, գրական պատումների, պատմության և այլ հանրալեզվաբանական աջակցության միջոցով:
Վ. Բրյուսովի անվան պետական ​​համալսարանի պրոֆեսոր Գայանե Հովհաննիսյանն ընդգծեց գիտության մեջ բազմալեզվության կարևորությունը ամբողջ աշխարհում և թարգմանության ու միասնական գիտական տերմինաբանության դերը հասարակական և հումանիտար գիտություններում:

Հնդկաստանի Հայդարաբադի համալսարանի պրոֆեսոր Պրամոդ Նայարը, խոսելով մարդու իրավունքների, մշակութային հիշողությունների պաշտպանության, ցեղասպանության և խոցելիության խնդիրների մասին, օգնություն խնդրեց Հայոց ցեղասպանության մասին գրքերի և հուշագրությունների տրամադրման հարցում: Նա խոսեց նաև Հնդկաստանում հայկական վարժարանի, հայ տպագրության և փաստաթղթերի մասին։

Հայաստանի ազգային գրադարանի տնօրեն դոկտոր Աննա Չուլյանը մանրամասն ներկայացրեց Հնդկաստանում հայ հրատարակչական գործունեության, ինչպես նաև հնդիկ գործընկերներին հետաքրքրող ռեսուրսների մասին: Նա նշեց ներկա աշխարհաքաղաքական պայմաններում Հնդկաստանում և ամբողջ աշխարհում հայկական ժառանգության պահպանման կարևորությունը։

Հնդկաստանի Հայդարաբադի համալսարանի պրոֆեսոր Արուլմոզի Սելվարաջը ներկայացրեց Հնդկաստանում տեղաբնիկ լեզուների փաստագրման` մշակութային հասկացություններն ու գիտելիքը մասնագիտական մակարդակով ​​թարգմանելու խնդիրը և դրանք հանրությանը հասանելի դարձնելու կարևորությունը:

Դոկտոր Համեստ Թամրազյանը մանրամասն ներկայացրեց մշակութային գիտելիքի թվայնացման իր փորձը, թարգմանական ճշգրտություն ապահովելու միջոցները: Նա մասնավորապես պատմեց Ուկրաինայում և Լեռնային Ղարաբաղում հայ վտանգված որմնագիր ժառանգությունը թվայնացնելու և դրանք SKOS (գիտելիքի կազմակերպման պարզ համակարգերը) թվային տվյալների բաց-կապակցված շտեմարան ներդնելու մասին:

Վերջում համատեղ ելույթով հանդես եկան Հնդկաստանի Հայդարաբադի համալսարանի պրոֆեսոր Ջ. Պրաբհակար Ռաոն և պրոֆ. Սիվա Պրասադ Ռամբհաթլան: Վերջիններս մանրամասն քննարկեցին բազմալեզվության և բազմամշակութայնության պաշտպանության հարցում արհեստական ​​մտքի օգտագործման հնարավորությունները: Նրանք նաև խոսեցին տեղաբնիկների գիտելիքները առողջապահության, գյուղատնտեսության և այլն ոլորտների խնդիրների արդյունավետ լուծման համար AI-ին ծառայեցնելու հնարավորությունների մասին:

Վեբինարի ավարտին որոշվեց, որ մասնակիցները կհամագործակցեն լեզվի և վտանգված մշակութային ժառանգության փաստագրման և թվայնացման նպատակով կրթական և գիտական ​​ասոցիացիայի` դասախոսների փոխանակման, գիտաժողովների և համատեղ նախագծերի, ստեղծման ուղղությամբ: Այս համատեքստում առաջարկ եղավ առաջիկայում ևս մեկ վեբինար կազմակերպել:

Հնդկաստան-Հայաստան վեբինար` «Լեզվի և մշակութային ժառանգության պահպանություն» թեմայով